Een atopie is een allergie voor bepaalde stoffen in de omgeving zoals mijten, huidschilfers, pollen en grassen. In het geval van een atopie reageert de hond of stoffen die via inademing in contact komen met het lichaam, ook wel een inhalatieallergie genoemd. Deze vorm van allergie bij honden kan worden vergeleken met hooikoorts bij mensen. Atopie is vaak een erfelijke ziekte en kan dus vaker in de bloedlijn voorkomen.

 

      Symptomen

Bij mensen met een atopie zie je vaak nies en snotterklachten of astma. Bij honden komt dit ook voor maar in de meeste gevallen hebben honden (puur) last van huidklachten. De meest voorkomende klachten zijn de volgende:

• Jeuk
• Bacteriele of gistinfectie van de huid (bultjes, puistjes)
• Roodheid van de huid, vaak ook droge huid
• Korstjes
• Kale plekken
• Verdikking en donkerverkleuring van de huid
• Roodbruine verkleuring van de vacht door het likken
• Oorontsteking
• Bindvliesonsteking van de ogen (conjunctivitis)

Atopie is in veel gevallen seizoensgebonden (denk aan pollen) maar dit hoeft niet altijd zo te zijn, denk bijvoorbeeld aan huisstofmijt.

Voor het vaststellen van een atopische dermatitis, een huidontsteking ten gevolge van een atopie, zijn er een aantal criteria opgesteld. Indien 5 van de 8 volgende tekenen aanwezig zijn, en er geen allergie bestaat voor mijten of vlooien of een secundaire infectie, is het ongeveer 85% zeker dat sprake is van atopische dermatitis

• Bij het begin van de verschijnselen is de hond jonger dan 3 jaar
• De hond leeft grotendeels binnenshuis
• Er bestaat jeuk vanaf het begin
• De jeuk is te behandelen met glucocorticosteroïden
• De voorvoeten zijn aangedaan
• De oorschelp is aangedaan
• De randen van het oor zijn niet aangedaan
• Het onderste deel van de rug is niet aangedaan

Wanneer men de hond verdenkt van een atopie en de overige mogelijke oorzaken zoals een vlooienallergie en voedselallergie zijn uitgesloten (of het resultaat was te minimaal) dan kan men een omgevingsallergie test laten doen. Dit kan op twee manieren, namelijk met een huidtest en met een bloedtest (serumtest). In beide gevallen kunnen dezelfde allergenen worden aangetoond.

De bloedtest is vrij duur. De huidtest is daarentegen voor de hond een behoorlijke belasting. Niet alle dierenartsen voeren de huidtest uit, aangezien de daarvoor benodigde allergenen aan bederf onderhevig zijn en de bloedtest in principe veel minder belastend is voor de hond. Voorheen werd de huidtest als betrouwbaarder bestempeld, tegenwoordig worden beide als even betrouwbaar beschouwd.

 

      Huidtest

De in Nederland verkrijgbare standaard huidtest bevat 14 injecties waaronder 2 controle-injecties: één met water (fysiologisch zout – mag dus geen reactie geven) en één met histamine (geeft een reactie ter vergelijking voor de overige). Belangrijk is wel dat de hond op het moment van de test geen medicijnen meer krijgt tegen de allergie of jeuk omdat deze het resultaat kunnen beïnvloeden.

Bij de huidallergietest krijgt de hond over het algemeen eerst een roesje waarna vervolgens een gedeelte van de huid wordt kaal geschoren. Vervolgens worden de allergenen met een dun naaldje één voor één in de huid geïnjecteerd. Na 15 tot 20 minuten wordt gekeken of er reactie optreedt waarbij als dat het geval is een soort “muggenbult” ontstaat. Sommige allergenen echter geven pas na 6 tot 24 uur een reactie, even in de gaten houden dus.

 

      Bloedtest

Bij de bloedtest (meestal de Artuvetrin Serum test) hoeft er alleen wat bloed af genomen te worden waarvan het serum vervolgens wordt opgestuurd naar het laboratorium. In het lab onderzoeken ze het bloed op mogelijk verhoogde antilichamen tegen 24 verschillende allergenen. Binnen een week heeft de dierenarts de uitslag over het algemeen een in huis. Voor een voorbeeld van een dergelijke uitslag klik hier. 

 

      Behandeling

Wanneer er atopie wordt vastgesteld bij uw hond zijn er verschillende behandelmethodes mogelijk waarvan over het algemeen een combinatie wordt toegepast.

• Contact met de allergenen vermijden
• Desensibilisatie / hyposensibilisatie
• Medicatie
• Voeding
• Shampoo

Contact met de allergenen vermijden klinkt gemakkelijk maar is in de praktijk vaak erg lastig. In de meeste gevallen zijn er meerdere allergenen in het spel en vaak zijn dit allergenen die nauwelijks te ontlopen zijn. Er zoveel mogelijk rekening mee houden is uiteraard wel in het belang van je hond.

Desensibilisatie wordt in 70% van de gevallen met succes toegepast. Het laboratorium dat de de bloedtest heeft onderzocht maakt dat in opdracht een verdund mengsel van de allergenen waar de hond allergisch op reageert. Door de hond deze met tussenpozen en met opbouwende hoeveelheden in te spuiten raakt het lichaam gewend aan de allergenen en maakt het de hond in de meeste gevallen ongevoeliger, of zelfs geheel ongevoelig voor die specifieke allergenen. Het duurt in de meeste gevallen echter wel een behoorlijke tijd voor men resultaat ziet, eventueel is er tijdens de behandeling ondersteuning nodig van medicijnen zoals Atopica.

 

 

Voor de behandeling van atopie  kunnen zowel corticosteroïden, zoals prednison, ingezet worden. Liever kiest men in dit geval echter voor cyclosporinen: Atopica. Atopica is een middel waarmee zeer goede resultaten behaald worden. Het onderdrukt de immuunreactie en kent nauwelijks tot geen bijwerkingen in tegenstelling tot de veel ongezondere corticosteroïden. Corticosteroiden kunnen op de langere termijn vervelende bijwerkingen geven zoals onder meer veel plassen en drinken, een dunnere huid en suikerziekte. Het grote nadeel van de Atopica is de hoge prijs, gelukkig wordt deze in de meeste gevallen gewoon vergoed door de verzekering.

Voeding en shampoo kunnen het probleem niet oplossen maar kunnen wel verlichting brengen in de klachten. Zo kan een berkenteer shampoo (vochtinbrengend) verlichting geven bij een droge huid en zorgen dat een deel van de inhalatieallergenen uit de vacht worden gewassen. Dit laatste geldt uiteraard ook voor een gewone milde of hypo-allergene hondenshampoo. Wekelijks wassen geeft de meeste honden toch enige vorm van verlichting. Daarnaast wordt visolie of borage olie veelvuldig verwerkt in voeding voor honden met huidklachten, het werkt ontstekingsremmend en daardoor jeukremmend.

Zelf heb ik ook goede ervaring met het middel Dermoscent Essentials / Allerderm Spot-On, dit zijn huidverzorgingdruppels die tussen de schouderbladen moeten worden toegediend. Meer over huidverzorging bij allergische honden vind je in dit artikel.

 

      Voorkomen?

Helaas is atopie niet te voorkomen, gezien de erfelijke factor is het af te raden om te fokken met een atopie. Met een juiste diagnose en behandeling kunnen de meeste honden echter prima en (voor het grootste deel van het jaar) klachtenvrij oud worden.