Zelf vlees en snacks drogen voor je hond

       Waarom zelf beloningen drogen?

Stap een gemiddelde dierenwinkel in en de schappen liggen er vol mee: snacks voor elk type hond, in elke vorm en elke kleur. Je neemt ze mee en rekent ze af bij de kassa, makkelijk, snel en precies afgestemd op je hond. Waarom zou je dan zelf aan de slag gaan met een voedseldroger?

Helaas zijn de meeste snacks niet zo gezond als de verpakking je wil doen laten geloven. Ze zitten vol kleur-, geur- en smaakstoffen, conserveringsmiddelen en bevatten veel te veel zout. De herkomst van het vlees wordt vaag omschreven of zelfs helemaal niet vermeld en regelmatig verschijnen er waarschuwingen over fout vlees dat verwerkt zit in de snacks voor honden. Al die onnodige ‘hulp’stoffen hebben nadelige effecten op het welzijn van je hond, sommige honden reageren op den duur zelfs allergisch op bepaalde stoffen. Daarnaast weet je eigenlijk nooit wat je precies aan je hond geeft. Zelfs de gedroogde beloningen uit de winkel komen vaak uit China en zitten vol met conserveringsmiddelen om schimmels en beestjes tegen te houden. Deze snacks worden dan alsnog als 100% natuurlijk aangemerkt, terwijl ze maanden houdbaar zijn en vol zitten met (voor beestjes en schimmels) giftige poeders en coatings. Ook snacks als knakworstjes, kipfrikadellen en kaas zijn in grote hoeveelheden niet gezond voor een hond. De grote hoeveelheid zout die in deze producten verwerkt zit is niet goed voor je hond.

Naast het feit dat de meeste snacks uit de winkel niet erg gezond zijn, zijn ze ook nog eens erg duur. Vooral als je dan een opgroeiende pup hebt of als je veel traint dan kunnen de kosten aardig oplopen. Er zijn wel wat gezonde en betaalbare alternatieven, je kunt je hond prima belonen met wortel en komkommer, maar er gaat toch niets boven een lekker stukje vlees.

Er is in de loop der jaren al veel geschreven over het zelf maken van hondensnacks, sommigen bakken vleestaarten of viscakes en snijden deze in stukken en anderen drogen snacks in een voedseldroger. Op dit laatste gaan we in dit artikel dieper in, hoe droog je zelf gezonde en betaalbare snacks.

       De voordelen van zelf snacks drogen:

• Je weet precies wat je hond binnen krijgt
• Het is leuk (en vooral erg dankbaar) om te doen
• Je kunt precies drogen wat jouw hond lekker vind en waar hij tegen kan (in geval van allergie)
• De voedingswaarde van het vlees blijft behouden
• Het is vele malen goedkoper dan gekochte snacks

       Wat heb je nodig?

Het drogen zelf is geen hogere wiskunde. Je hebt er geen specifieke kennis voor nodig en hoeft er geen ingewikkelde handelingen voor eigen te maken. Voor het drogen van vlees heb je maar een paar dingen nodig:

• Geschikt vlees (zie verderop: welk vlees is geschikt?)
• Een scherp mes of een scherpe schaar
• Een voedseldroger (zie verderop: Een voedseldroger?)
• Stroom
• Tijd & geduld

       Het proces is als volgt:

Je snijdt of knipt het vlees in de gewenste grootte, je legt dit in de voedseldroger, je zet de droger aan en je wacht net zo lang tot het vlees zo droog is als dat je dit wilt (afhankelijk van hoe en hoe lang je het wilt bewaren, zie: hoe bewaar je het gedroogde vlees?). Uiteraard zijn er wel een aantal tips en trucs:

Temperatuur van de droger
Bij sommige types voedseldrogers kun je zelf de temperatuur regelen. Hoe lager de temperatuur hoe meer voedingswaarde behouden blijft en hoe langer het drogen duurt. Vlees dat bot bevat (kippennekken, e.d.) dienen altijd onder de 50°C worden gedroogd, droog je deze warmer dan kan het bot splinteren en schade toebrengen aan je hond.

Wisselen van de roosters
Het kan per type droger uitmaken in welk deel van de droger de temperatuur het hoogst is, het is dus handig om de roosters gedurende het drogen regelmatig om te wisselen van plaats, zo zorg je ervoor dat het vlees tegelijk droog is.

Ontdooien of niet?
Ontdooid vlees snijden is vaak lastiger dan half bevroren vlees snijden. Wil je het vlees knippen dan zul je het vlees volledig moeten ontdooien. Ontdooien is dus niet altijd nodig en bevroren producten kunnen ook in de droger worden gelegd. Als je gaat ontdooien dan kun je dit (vooral in de zomermaanden) het beste in de koelkast doen. Let er wel op dat er uit het vlees altijd vocht loopt. In de koudere maanden kun je het ook op het aanrecht ontdooien, zorg dan wel dat het vlees altijd is afgedekt en op een plek staat waar het kan uitlekken of in een bak ligt.

Bacteriën?
Veel mensen zijn huiverig om rauw vlees te voeren (zeker kipproducten) aan hun hond vanwege bacteriën. Honden hebben een erg sterk maagzuur en kunnen bacteriën veel beter verdragen dan mensen, ze zullen er dus niet ziek van worden. Uiteraard betekent dit nog altijd dat je honden geen bedorven vlees moet geven.

Geduld is een schone zaak!
Het regelmatig kijken in en het aan en uit zetten van een droger hebben invloed op zowel de duur van het drogen als de kwaliteit van het vlees. Heeft je droger geen tijdschakelaar, zet er dan een tussen (voor een paar euro te koop bij de Doe-Het-Zelfzaak) Wil je de droger liever niet aan laten als je weg gaat of ’s nachts bekijk of het een optie is om de droger in de schuur te zetten of op momenten aan te zetten dat je weet dat je langer thuis zult zijn.

Ruik jij dat ook?
Afhankelijk van wat je in de droger stopt kan het best zijn dat de droger erg sterk gaat ruiken (bijvoorbeeld pens). Niet iedereen vind de geur van gedroogd vlees een aangename geur. Je kunt er ook voor kiezen de droger buiten neer te zetten of in je schuur, hou er dan wel rekening meet dat vliegen en ander ongedierte de droger vaak erg interessant vinden. Binnen onder de afzuigkap of in een bijkeuken kan dan een betere optie zijn.

       Een voedseldroger?

Het drogen van vlees kan je met verschillende types drogers doen, maar je kunt zelfs je eigen oven gebruiken. Ze de oven op 50 a 60 graden en zet de deur op een kier (i.v.m. het verdampen van het vocht) ook dan zal het vlees er na een aantal uur gedroogd uit komen.

Het gebruiken van een oven kan echter vrij prijzig zijn gezien het vermogen van een oven en het bijbehorende verbruik. Het is dan vaak beter een voedseldroger te kopen. De prijzen van een droger liggen tussen de enkele tientjes (beginnend bij ongeveer 30 euro voor een Bomann DR435CB) tot enkele honderden euro’s voor de professionele apparaten.

       Een greep uit de verschillende soorten droogmachines:

Bomann DR435CB – Dit is de goedkoopste droger en ook de droger die het vaakst gebruikt wordt door mensen die snacks drogen voor hun hond. Hij heeft 5 roosters en is vrij compact (de grootte van een flinke soeppan). Er zit 1 knop op (aan en uit), de rooster zijn stapelbaar en heeft geen mogelijkheden tot het instellen of controleren van de temperatuur (dus minder geschikt om vlees met botten in te drogen). De Bomann heeft een vermogen van 250 W.

DA 750 Rommelsbacher – Deze valt qua prijs in het middensegment. Beschikt over drie verschillende standen (temperatuur is dus te regelen), een tijdsklok en een automatische uitschakelfunctie en 4 roosters (uit te breiden naar 8).

Stockli voedseldroger – Deze drogers heb je in verschillende uitvoeringen met naar keuze kunststof of stalen roosters en wel of geen timer. De kunststof versie zonder timer valt qua prijs in het midden segment, het type met stalen rooster en timer valt in het hogere segment. De temperatuur is instelbaar, standaard worden drie roosters bijgeleverd, maar dit is uit te breiden tot zelfs 10 stuks.

Excalibur voedseldroger – Ga je voor het echte werk dan koop je een Excalibur droger, met 4, 5 of 9 lades en leverbaar met en zonder timer. Aanschafprijs ligt rond de €300-€400, dus zeker in het hoge segment. Deze droger werkt volgens een ander principe, waar de andere drogers verticale luchtstromen hebben droogt het voedsel in de Excalibur met een horizontale luchtstroom. De droger heeft een erg grote capaciteit, droogt gelijkmatiger en droogt op zeer lage temperaturen (zelfs beneden de 40 graden Celcius), dus vitamines blijven beter behouden. Roosters verwisselen is niet nodig bij dit type droger.

Er is dus voor ieder wat wils beschikbaar en voor ieder budget, voor al iets meer dan €30,- kun je zelf aan de slag en het voordeel van een droger is dat hij zichzelf algauw terug verdient.

       Welk vlees is geschikt?

Wat betreft het vlees dat geschikt is zou je een eindeloze lijst kunnen opstellen. De enige regel voor wat betreft het vlees is dat het eventuele vet dat aan het vlees zit in principe niet uitdroogt (en dus de kans op schimmel erg groot is). Het is dan ook aan te raden al het aanwezige vet weg te snijden of anders de gedroogde snacks in de diepvries te bewaren. Alle soorten vlees zijn geschikt voor honden, behalve varkensvlees (dit i.v.m. de kans op overdracht van de ziekte van Aujeszky). Afhankelijk van hoe droog je het vlees maakt en welk type vlees je gebruikt hou je tussen de 30 en 50% van het volume en het gewicht over. Om een idee te geven wat geschikt is als beloning/trainingssnack (B) en wat meer als kauwsnack  (K) volgt hieronder een (zeker niet compleet) kort overzicht:

Rund/Paard/Schaap/Geit:

• Gehakt (balletjes draaien) (B)
• Hart (B)
• Long (B)
• Nekpezen (K)
• Pens (B)
• Runderlip (K)
• Oren (K)
• Alle spiervlees (al het ‘rode’ vlees) (B)
• Nier (B)

Ook Rodi Worst valt perfect te drogen!

Kip/Eend/Kalkoen:

• Hartjes (B)
• Maagjes (B)
• Loopvoeten (K)
• Filet (B)
• Vleugels/ Vleugeltips (K)
• Nekken (K)
• Levertjes (B)

Konijn:

• Konijnenoren (K)
• Konijnenspiervlees (B)
• Hart (B)
• Lever (B)
• Niertjes (B)

Vis:

• Sprot (B)
• Zalm (B)
• Vishuid (K)
• Sardientjes (B/K)
• Haring (B/K)
• Koolvis (B)

Fruit & Groente:

• Appels (B)
• Banaan (B)
• Wortel (B)

KVV (Kant en Klaar Vers voer) – je kunt hier makkelijk plakken van snijden (als het net een heel klein beetje aan het ontdooien is) en deze drogen of er nog kleinere blokjes van snijden. Ideaal als gezonde beloningssnack!

       Waar koop je dit vlees?

Waarschijnlijk ben je hierboven wel vleessoorten tegen gekomen waarvan je niet direct weet waar je deze kunt verkrijgen. Sommige vleessoorten kun je in de supermarkt, bij de slager of op de markt kopen. Deze zijn vaak duur (want geschikt voor humane consumptie) en daarnaast moet de winkel er ook wat aan verdienen. Er zijn echter ook speciale vleesleveranciers voor huisdieren. Deze kun je vinden als je zoekt naar BARF voor honden. Zij leveren de gevraagde onderdelen ingevroren bij je thuis. Wellicht heb je in de buurt een slachthuis dat bereid is om ‘aan de deur’ te verkopen, soms gooien ze het vlees anders gewoon weg of wordt het vernietigd (dat wat mensen liever niet eten). Ook zijn er speciale fora op internet waar mensen die BARF voeren gezamenlijk direct bij slachterijen bestellen en dit over het land verspreiden, hiermee kun je ook aanhaken. Het is vaak goedkoper om grote hoeveelheden ineens in te kopen, dit betekent echter wel dat je een diepvries nodig hebt om de spullen in op te slaan, je kunt immers niet alles tegelijk in je droger stoppen.

Gedroogde runderlip

       Hoe lang duurt het drogen?

Hoe lang het drogen duurt hangt volledig af van het type droger dat je gebruikt, het soort vlees, de dikte van het vlees, de temperatuur van de droger, de omgevingstemperatuur en je eigen wensen. De regel is: hoe langer je droogt, hoe harder het vlees wordt. Als je het vlees in de diepvries bewaart omdat je liever zachte stukjes hebt (zie: hoe bewaar je het gedroogde vlees?) dan kun je soms met enkele uren al volstaan, droog je bijvoorbeeld geelhaar (zie: Welk vlees is geschikt?) en wil je dit echt als kauwsnack gebruiken dan kan het zelfs tot 36 uur duren. De gemiddelde droogtijd ligt tussen de 8 en 14 uur.

       Hoe bewaar je het gedroogde vlees?

Door het drogen ontneem je het vocht uit het vlees waardoor je bacteriegroei afremt voor sommige bacteriën zelfs onmogelijk maakt. Dit betekent dat je het vlees houdbaar maakt. Hoe langer je het vlees droogt, hoe minder vocht er nog in zit en hoe langer het dus te bewaren is. Als het vlees door en door droog is kun je het in een gesloten (let op: niet luchtdichte!) bak bewaren met een bodempje rijstkorrels. Heb je het vlees liever wat zachter (voor pups, oudere hondjes of honden die niet van kauwen houden) dan droog je dit dus korter en kun je het beste je porties in de diepvries bewaren. Na het drogen verdeel je deze dan over de porties die je dagelijks of tijdens een training gebruikt en deze haal je er dan elke keer uit. Als het vlees door en door droog is dan is het op een koele, donkere plek tot zelfs enkele maanden houdbaar, dit geldt ook voor het vlees dat je in de diepvries bewaart. Het is niet verstandig om vlees dat volledig gedroogd is in de koelkast te bewaren, dit is wel een koele omgeving, maar is daarentegen erg vochtig waardoor schimmels sneller kunnen groeien. Als het vlees bedorven is of schimmels heeft dan zie of ruik je dit direct. Gooi dit vlees dan direct weg, het is dan niet meer geschikt om te voeren.

       Een gewaarschuwd mens…

Het zelf drogen is erg verslavend en het is een uitdaging om je kwijlende maatje(s) weg te houden bij die geurende droger. Mensen zullen je vragen hoe je aan die heerlijke snacks komt en honden van anderen zullen niet weg te slaan zijn bij je zakken. En dan nog een laatste noot: zelfgedroogde snacks worden over het algemeen als een fantastische beloning ervaren door honden, een beloning van erg hoge waarde. Hoogwaardige beloningen zorgen voor een beter en sneller resultaat van je training en opvoeding en dat is misschien wel het beste voordeel van het zelf drogen van snacks!